Kliniğimizde Uygulanmakta Olan Testler
WISC-4 zeka testi 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay yaş aralığındaki çocuklara uygulanan ve çocukların bilişsel yeteneklerini ölçen klinik bir değerlendirme aracıdır.
Test, zekâ düzeyinin yanı sıra çocuğun güçlü ve zayıf zihinsel becerileri hakkında ipuçları sunmaktadır. Çocuğun yeterli veya geride olduğu tüm zihinsel yeteneklerin keşfedilmesiyle birlikte güçlü becerileri daha ileriye taşıyabilmek veya zayıf becerileri desteklemek mümkün olmaktadır. WISC-IV sonucu elde ettiğimiz veriler, çocuğun zihinsel faaliyetlerinin yaşıtlarının ne kadar gerisinde veya ilerisinde olduğunu öğrenmemize yardımcı olmakla birlikte üstün zihinsel potansiyele sahip çocuklar üzerinde farkındalık oluşturma işlevi taşımaktadır. Diğer yandan geliştirilmesi gereken zayıf zihinsel becerilere yönelik uygun destek programlarının vakit kaybetmeden hazırlanması sağlanabilmektedir. Güvenilirlik ve geçerlilik bakımından kanıtlanmış en sık kullanılan uygulamalardan biri olarak görülür.
WISC-4 zeka testi uygulamasına girecek olana bir çocuğun uygulamaya başlamadan önce gerekli bazı koşullarının sağlandığından emin olunmalıdır. Dinlenmiş, uykusunu almış, karnı tok ve motivasyon anlamında normal bir gününde gelmesi önerilir. Rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Ayrıca kaygı, gerilim, endişe ve tehdit algısına neden olabileceğinden çocuğa zeka testine götürüldüğü de söylenmemelidir. Çocuk uygulamaya getirilirken “test, zeka testi, sınav” gibi terimler duymamalıdır. Bunun yanında çocuğa “İyi yap, dikkatli yap, iyi dinle” gibi kaygı arttırıcı komutlar verilmemelidir. Çocuğa gerekli olan açıklamalar uygulama öncesinde psikolog tarafından yapılır.
MOXO dikkat ölçme testi çocuklar ve yetişkinler için geliştirilmiş Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısına yardımcı olan, bilgisayar üzerinden yapılan görsel ve işitsel çeldiricilerin olduğu “kısa ve online” dikkat ölçme testidir. MOXO, dikkat eksikliği, zamanlama, dürtüsellik ve hiperaktivitenin objektif olarak ölçülmesini sağlayan Hekim ve Psikologlar tarafından uygulanan bir testtir.
CARS, otizmden şüphelenilen çocukları değerlendirmek için tasarlanmış bir tanı aracıdır. İki yaş ve üstü çocukların değerlendirilmesine uygun olan CARS, otizmli çocukları diğer gelişimsel engelli çocuklardan ayırmaya yardımcı olabilecek bir dizi faktörü inceler ve puanlar. CARS ayrıca otizmi olan bireyin hangi dereceye kadar etkileneceğini belirlemeye de yardımcı olur. Anket formunda sunulan bu ölçek, bir profesyonel tarafından doğrudan davranış gözlemine ve aynı zamanda ebeveynlerden, öğretmenlerden veya bakıcılardan gelen raporlara dayanarak tamamlanmıştır.
CARS, otistik semptomların mevcut olup olmadığını belirlemek için çocukların beklenen gelişimine karşı on beş davranış, özellik ve yetenek kategorisini inceler. Değerlendirilen kategoriler aşağıdaki gibidir:
- İnsanlarla ilişki kurmak
- Empati
- Duygusal tepki
- Vücut kullanımı
- Nesne kullanımı
- Değişimlere uyum
- Görsel tepki
- Dinleme
- Tat, koku ve dokunma
- Korku ya da gerginlik
- Sözel iletişim
- Sözsüz iletişim
- Aktivite
- Fikirsel düzey ve tutarlılık
- Genel izlenimler
- Puanlama
Erken okuryazarlık becerileri açısından risk grubunda olan ve okul öncesinde bu becerilerin geliştirilmesinde desteğe gereksinim duyan çocukları belirlemek üzere hazırlanmış bir testtir.
Bu test ile, erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilebilmesi için öncelikle çocukların gereksinimleri belirlenmeli, çocukların ihtiyacına göre eğitime nereden başlanacağına karar verilmelidir.
EROT testi, anasınıfına devam eden çocukların erken okuryazarlık becerilerini yedi boyutta ölçmeyi hedefleyen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.
Bu boyutlar,
1.Alıcı Dilde Sözcük Bilgisi,
- İfade Edici Dilde Sözcük Bilgisi,
- İşlev Bilgisi,
- Genel İsimlendirme,
- Harf Bilgisi,
- Ses bilgisel Farkındalık
- Dinlediğini Anlama alanlarını içermektedir.
Çocukların okula, okulun gerektirdiği kurallara ve öğrenmeye hazır olup olmadığını saptamak amacıyla yapılan bir testtir.
Okula hazırlanırken olması gereken fizyolojik, çevresel ve zihinsel faktörleri değerlendirmekte kullanılır.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testi; Kelime Anlama, Cümleler, Genel Bilgi, Eşleştirme, Sayılar, Kopya Etme gibi 6 alt test ve toplam 100 maddeden oluşur.
Testin sonucunda, çocuğunuzun okul için gereken olgunluğa ne ölçüde hazır olduğu ve düzeyiyle ilgili sağlıklı veriler elde edilir.
Metropolitan Okul Olgunluğu Testi okula gidecek çocukların psikolojik olarak okula hazır olup olmadıklarını ölçer.
Küçük çocuklarda yaşamış oldukları gelişimsel sorunları tespit etmek amacıyla geliştirilmiş değerlendirme çalışmasıdır.
Bu testte amacımız çocuğun yaşına uygun becerilerini değerlendirmektir.
Gelişimsel olarak şüpheli durumları saptamak ve gelişiminin altındaki çocukları izleyebilmek için uygulanan Denver testi 116 madde ve 4 alt bölümden 0-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanan gelişim testidir.
Üç temel alanda değerlidir:
- Sağlıklı gözüken çocuklarda olası sorunları saptanması,
- Gelişimsel gerilik olduğundan kuşkulanılan işlevleri saptaması,
- Riskli bebekleri (örneğin doğum öncesi sorunlar, düşük doğum ağırlıklı ya da erken doğmuş, çoğul gebelikler, ailede gelişimsel sorunu olanlar, yardımcı üreme teknikleri ile doğan bebekler v.b.) izlemede kullanılabilmesi.
0-6 yaş arasındaki çocukların gelişimsel açıdan değerlendirilebilmesi amacıyla uygulanan bir envanterdir. Envanter, gelişiminde “görülen” bir aksama olmayan çocuklarda, olası gelişimsel sorunları saptamak ve önlem almak amacıyla kullanılır. Bebek ve çocukların gelişimi ile ilgili derinlemesine ve sistemli bilgi sağlayan bir değerlendirme aracıdır. AGTE, kültürümüze özgü yeni bir ölçek olması amacıyla ülkemizde geliştirilmiştir.
Çocuğun beceri ve gelişimi anneden alınan bilgiler doğrultusunda değerlendirilerek yapılır. Uygulayıcı tarafından ebeveynden bilgiler alınırken, çocuk da odaya alınarak gözlem yapılır. Çocuğun şu andaki gelişimini ve becerilerini değerlendirmeye yönelik olarak anneye ya da bakımveren kişiye sorulan soruların ‘evet, hayır, bilmiyorum’ şeklinde yanıtlandığı toplam 154 maddeden oluşmuştur. Sorular; gelişimin farklı, ancak birbirleriyle ilişkili dil-bilişsel, ince motor, kaba motor, sosyal beceri-öz bakım alanlarını temsil edecek biçimde düzenlenmiştir. Bu alt testler, çocuğun yaşına uygun sorularla başlar. Çocuğun genel gelişim düzeyi hakkında doğru bilgilere ulaşılmasını sağlaması açısından kapsamlı bir testtir
GEÇDA (Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı) 0-72 ay yaş grubu çocukların;
* Psikomotor Gelişim
* Sosyal Gelişim
* Bilişsel Gelişim
* Dil Gelişimini değerlendirmeyi ve takip etmeyi sağlayan, Gazi Üniversitesi Bilim İnsanlarının oluşturduğu bir değerlendirme aracıdır.
249 maddeden oluşan GEÇDA uygulaması, materyal kiti ile oyun şeklinde 20 dakikada yapılan bir değerlendirmedir. Zengin bir materyal kitine sahip olan GEÇDA’nın malzemeleri özel üretimdir.
Bu değerlendirme aracı, değerlendirme sonucunda elde edilen veriler Türkiye genelindeki aynı yaş grubuna ait diğer çocukların verileriyle kıyaslanır ve uygulama yapılan çocuğun genel popülasyondaki yeri tespit edilir. Gelişiminde sorun tespit edilen çocuklara uygun etkinlik planlaması yapılması için yol gösterir.
PEP-R/ PEP-3 ile çocuğun yedi gelişim alanında (taklit, algı, ince motor, kaba motor, el-göz koordinasyonu, bilişsel ve sözel alanlardaki) hâlihazırdaki düzeyi, yeterlilikleri ve yetersizlikleri belirlenmektedir. Bunun yanı sıra, her gelişim alanında gelişmekte olan beceriler belirlenerek BEP gelişimsel alan programı hazırlanmaktadır.
ABD’de geliştirilen ve 30 dan fazla ülkede kullanılan TEACCH programının çocukluk dönemi ölçeği olan PEP’in revize edilen formu olan PEP-R/ PEP-3 otizm spektrum bozukluğu grubunda yer alan 0-12 yaş arası çocukları gelişimsel ve davranışsal alanda değerlendiren, bireysel eğitim programı (BEP) hazırlanmasına olanak veren bir değerlendirme aracıdır.
Davranışsal alanda ise çocuğun, otistik davranış özelliklerinin yoğunluğu dil, ilişki ve duygulanım, oyun ve materyallere ilgi, duyusal tepkiler olmak üzere dört alt alanda otistik davranış özelliklerinin yoğunluğu değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme sonucunda BEP davranışsal alan hedefleri belirlenmektedir.
Okul öncesi (0 – 6 yaş) çocukların bebek gelişim, sosyal gelişim, dil gelişim, bilişsel gelişim, fiziksel gelişim ve özbakım becerileri alanlarında değerlendirmeye ve ihtiyaçlarına uygun gelişim ve eğitim programı hazırlamaya yönelik bir eğitim paketidir.
Portage Erken Eğitim Değerlendirmesi Amaçları;
1- Uyarı çalışmalarında gelişimsel bir yaklaşım sağlamak.
2- Çocuğun gelişiminde birkaç alanına değinmek
3- Mevcut becerilerin ve uyarı dönemindeki gelişimin kaydedilebileceği bir yöntemsağlamak.
4- Çocuğun gelişimini desteklemeye yönelik öneriler sunmak.
Zihin kuramı, diğer insanların da inanç, niyet, arzu, kanı, bilgi, duygu, düşünce, algı ve isteklerinin olduğunu anlama becerisi olarak tanımlanmıştır.
Zihin kuramı çocukların kendilerinin ve başkalarının zihinsel durumlarının davranışlar üzerinde nedensel etkisi olduğu anlayışını geliştirmiş olmalarıdır. Aynı zamanda bir bireyin amaç, inanç, bilgi, düşünme, şüphe, tahmin, girişim ve beğeni gibi tahmini süreçleri kendine ve başkalarına yükleyebilme yeteneğidir.
Bir insanın diğer insanların da bilişlerinin olduğunu anlayamadan tam bir sosyal etkileşim içine girmesi mümkün olmamaktadır. Zihin okuyabilme becerisi, başkalarının söz ve davranışlarını muhakeme edebilmeyi, öngörebilmeyi, onların nasıl tepki verebileceklerini tahmin edebilmeyi sağlar. Aynı zamanda bireyin kendi davranışlarını diğerlerinin davranışlarına göre değiştirebilmesine neden olur. Bu beceri yoluyla çocuklar, oyun veya oyun dışı alanlarda akranlarının, anne babalarının davranışlarını tahmin edebilirler. Zihin kuramı bunun gibi insan yaşamının birçok anında kullanılmaktadır. Eksikliğinde ise birtakım sorunlar oluşmaktadır.
Zihin Kuramı Becerilerini Ölçmek İçin Uyguladığımız Testler;
- Duyguları Anlama
- Perspektif Alma Testleri
- Görme –Bilme Testleri
- Resim Sıralama Testi
- Yanlış İnanç Testleri
- Göz Testi
- Garip Hikayeler Testi
- Gaf Testi
- Empati Testi
- Beden Dili Testi
- Deyimler ve Atasözleri
Özgül Öğrenme Güçlüğü Bataryası, 1. Ve 5. Sınıf arasındaki çocuklara uygulanan ve çocukta özgül öğrenme güçlüğü( disleksi) olup olmadığına karar vermemize yardımcı olan bir testtir. Değerlendirme araçları ile birlikte okulda çeşitli öğrenme sorunları yaşayan çocuklarda özgül öğrenme güçlüğü bulguları olup olmadığına karar vermede kullandığımız batarya ortalama 1 saat sürmekte ve on alt testten oluşmaktadır.
Bu alt testler sırasıyla şöyledir;
- Matematik Testi
- Okuma Testi
- İşittiğini Yazma Testi
- Gördüğünü Yazma Testi
- Saat Çizimi Testi
- Head Sağ Sol Ayırt Etme Testi
- Harris Lateralleşme Testi
Öncelik Sonralik - İlişkilerinin Sorgulanması Testi
- Sıralama Testi
- Gessell Gelişim Figürleri Testi
- Porteus Labirentleri:Çocuk ve yetişkinlere uygulanan zekanın özel bir şeklini ölçen, kullanımı yaygın bir zeka Testidir.
- Catell 2 A:7 yaş 6 ay ile lise dönemi çocuklara uygulanan zeka Testidir.
- Catell 3 A:Üniversite öğrenimi almış bireylere uygulanan zeka Testidir.
- Good Enough:Çocuğun çizdiği insan resmi ile zekasının tespit edilebildiği, özel bir çeşit zeka Testidir.
- Peabody Resim Kelime Eşleştirme Testi:2-11 yaş arası çocukların alıcı dil yaşının tespit edilebildiği, konuşma bozukluğu ve sözel ifadeye ışık tutan, resim kelime eşleştirme Testidir.
- Gessell:2- 6 yaş arası çocukların görsel motor ve algı gelişiminin değerlendirildiği bir gelişim Testidir.
- Frostig:Çocukların görsel algılarını değerlendirmeye yardımcı olan bir algı Testidir. 5 yaş 6 ay ile 6 yaş 0 ay arasındaki çocuklara uygulanabilen, çocuğun ilkokula başlamaya hazır olup olmadığını ölçen, bir okul olgunluk Testidir.
- Benton Görsel Bellek Testi:8 yaş üzeri bireylere uygulanabilen, bireyin dikkat, algı ve bellek durumuna dair bilgi verebilen, dikkat eksikliğinin tespit edilebildiği bir dikkat ve algı testidir.
- BENDER GESTALT: Bu test, çocuklarda görsel motor işlevini görmek için gelişimsel bir test olarak kullanılarak hem yetişkin, hem de çocuklarda geriliği, regresyonu, fonksiyon kaybını ve organik beyin hasarlarını saptamaya ve özellikle regresyon vakalarında da kişilik sapmalarını bulmaya ışık tutmaktadır (zekâ geriliği, afazi, çeşitli organik beyin hasarları, psikozlar, gerçek olmayan hastalanmalar gibi).
2 yaş 0 ay ve 7 yaş 11 ay arasındaki çocukların alıcı ve ifade edici sözel dil becerilerini ölçmeyi amaçlayan bir testtir. Test sonuçları erken dönemde dil bozukluğu olan çocukları tanılayabilme, dil gelişimlerinin zayıf ve güçlü yanlarını gösterme, gelişim sürecine dair bilgi verme ve araştırma yapma gibi amaçlarla kullanılabilmektedir.
TEDİL A ve B olmak üzere paralel formlardan oluşmaktadır. Her bir form Alıcı ve İfade Edici olmak üzere iki alt testi içermektedir. Bu alt testler dilin anlam bilgisi, biçim bilgisi ve söz dizimi alanlarını ölçen maddelerden oluşmuştur. Her bir formda toplam 76 madde bulunmaktadır. Bu maddelerin bir kısmında resim gösterme veya betimleme diğer bir kısmında ise sözel yönergeleri yerine getirme ve sorulara sözel olarak yanıt verme işlenmektedir.
TEDİL’in beş amacı bulunmaktadır:
(1) Erken dil becerilerinin gelişimi bakımından yaşıtlarından önemli ölçüde geride kalmış çocukları belirlemek ve bu sayede erken bir müdahale almasını sağlamak,
(2) Bireysel olarak sözel bakımdan kuvvetli ve zayıf olan yanları belirlemek,
(3) Çocuğun olası alacağı bir dil terapisinde programı ve süreci belirlemek,
(4) Erken çocukluk döneminde dil becerilerini araştırma için bir ölçek olarak hizmet etmek
(5) Diğer değerlendirme tekniklerini desteklemek.
TODİL, 4 yaş 0 ay ile 8 yaş 11 ay yaş grubunu kapsayan dil konuşma gelişimini kapsamlı bir şekilde ölçen , standardize edilmiş bir değerlendirme aracıdır.
TODİL testi morfoloji, semantik, fonoloji, alıcı dil ve ifade edici dil becerilerini değerlendirmektedir. Bu test temel olarak, çocuklarda dil ve konuşma gelişimini farklı boyutlarıyla ele alarak dil gelişimi açısından güçlü ve zayıf yönleri belirlemeyi ve gelişimsel dil bozukluğu olan çocukları ayırt etmeyi amaçlamaktadır.
TÜRKÇE OKUL ÇAĞI DİL GELİŞİMİ TESTİ (TODİL)’ NİN AMAÇLARI NELERDİR?
- Alıcı dil ve ifade edici dil becerilerini ölçmek,
- Çocuğun fonoloji becerilerini değerledirmek,
- Semantik dil becerileri ölçmek,
- Morfoloji becerilerini değerlendirmek,
- Dil gelişimi açısından güçlü ve dil gelişimi açısından zayıf olan alanları tespit etmek,
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocukları tespit etmek bu testin amaçları arasında yer almaktadır.
Dinleme sistemi: Sözcük Ayırt etme, Resim Sözcük Dağarcığı ve Cümle Anlama alt testleri ile ele alınmıştır.
Organize etme sistemi: Fonemik Analiz, İlişkili Sözcük Dağarcığı ve Cümle Tekrar Etme testleriyle ele alınmıştır.
Konuşma sistemi: Artikülasyon Becerileri, Sözcük Betimleme ve Morfolojik Tamamlama alt testleriyle ele alınmıştır.
2-8 yaş aralığındaki çocukların telaffuz sorunları ve anlaşılması zor konuşma gibi sesletim bozukluklarının ayırıcı tanısını, değerlendirmeyi hedefleyen norma dayalı standardize edilmiş bir testtir.Sesletim ve Ses Bilgisi Testi, çocuklarda sesletim ve ses bilgisel gelişimi değerlendirerek bu gelişim boyutları hakkında bilgi vermektedir.
SESLETİM VE SES BİLGİSİ TESTİNİN AMAÇLARI NELERDİR?
- Sesletim bozukluklarını tespit etmek,
- Tutarlı ve/veya tutarsız hata örüntülerini saptamak,
- Gecikmiş ses bilgisel gelişim basamaklarını takip etmek,
- Ses bilgisindeki hatalara yönelik ayırıcı tanıyı saptamak,
- Çocuğun konuşma anlaşılırlığı yüzdesel olarak belirlemek,
- Çocuğun yanlış ve/veya hatalı ürettiği sesleri belirlemek ve ardından terapi programına dahil etmeği amaçlamaktadır.